معرفی چند روش تزیین پارچه سری سوم
ژوردوزی:
از انواع دوخت های نخ کشی محسوب می گردد. بعضی از این ژورها به طورتمیز و کاربردی با ماشین دوخت انجام می گیرد و بعضی دیگر جنبه دکور را با ماشین دوخت دارد. اگر در کتابهای مختلف توجه نمایید، اغلب عکسهای کاربردی در این زمینه برگرفته از کار دست می باشد و تمام تصاویر به صورت دکور مطرح گشته است حال در نقطه عمل اگر قرار گیریم باید دید تا چه حدی از انواع ژورها را می توان با ماشین دوخت انجام داد که به صورت تمیز درآمده و همچنین به کاربرد آن نیز باید توجه داشت.
معمولاً پارچه های انتخابی برای ژوردوزی پارچه های درشت بافت نخی می باشند که براحتی تار و پودها از هم شمارش شوند.
ژور ساده یک طرفه یا دو طرفه: ابتدا محیطی مستطیل شکل را انتخاب نموده و ۱۰ تار نخ از قسمت تار پارچه جدا کنید سپس پارچه را به کارگاه کشیده و درجه طول ماشین دوخت را مطابق با صفر و درجه عرضی را بر ۲ تا ۳ ثایت نمایید و انتهای نخ های کشیده را بدوزید که انجام دوخت در یک طرف ژور به نام ژور یک طرفه و دوخت طرف دوم را ژور دو طرفه می نامند.
ژوردوزی کردونه: حدود ۲ سانت از لبه پارچه را جا گذاشته و بعد از آن ۳۰ تار نخ از پارچه درآورید و به صورت ردیفی با همان درجه دوخت قبل از بالا به پایین یا بالعکس، (۴ تار نخ) را گرفته و به صورت فشرده بدوزید سپس بعد از اتمام کردونه دوزی انتهای تارها را ژور دو طرفه انجام دهید.
ژور زیگزاک: نخکشی را مطابق با ژور کردونه انجام دهید و سپس به صورت هفت و هشت تارها را جدا سازید و با ژور یکطرفه ژور زیگزاک را نمایان کنید.
نکته مورد توجه در انجام ژورها با ماشین دوخت علاوه بر تمیزی کار به پایان رساندن تمامی مراحل با ماشین دوخت است نه به صورتی که نیمی از هنر دست کمک گیریم و نیم دیگر را با ماشین دوخت به پایان رسانیم.
چشمه دوزی:
چشمه دوزی در کاربردی از جمله شیوه های مناسبی است که جلوه گر و زیباسازی بردری خواهد بود. بوسیله کارگاه و صفحه چشمه دوزی کار را انجام می دهیم. ابتدا دنده کار پیش بر را در وضعیت پایین قرار داده سپس صفحه چشمه دوزی را بر روی صفحه سوزن نصب کرده و محیطی از طرح را که می خواهید چشمه دوزی نمایید همان طور که کارگاه زده اید شکاف کوچکی در پارچه ایجاد کنید. آنگاه شکاف پارچه را درون برآمدگی صفحه چشمه دوزی نموده و درجه طولی را بر صفر و درجه عرضی را از ۵ تا ۷ میلیمتر بسته به میل دوزنده تنظیم کنید و با حرکت آرام کارگاه به صورت دورانی از یک سمت شروع به کردونه دوزی فشرده نمایید دقت داشته باشید که ابتدا و انتهای سر نخ را محکم نمایید تا نخها از هم جدا نشوند. فواصل زیگزاکها بستگی به ملایمت چرخش کارگاه بر زیر سوزن دارد.
درویش دوزی:
ابتدا پارچه را به صورت مربع های ۱ سانتی نخ کشی کنید یعنی هم از تار و هم از پود حدود ۲ نخ با فاصله یک سانت تارکشی از پارچه داشته باشید. سپس با نخ ابریشمی همرنگ پارچه مربع مرکز را پیدا کنید و از آنجا به طور منظم آرام دوزی باید منظم و در فاصله نزدیک به هم انجام گیرد که معمولاً محفظه ای در مرکز پارچه ایجاد می شود و دوخت به اطراف کشیده شده است این خانه ها را یک در میان آرم دوزی انجام دهید.
توردوزی:
توردوزی نوع اول: برای گلدوزی تور می توانید از پارچه های شیشه نما استفاده کرد. طرح را بر پارچه شیشه نما کشیده و آن را بر روی تور با چند شلال ساده ثابت کنید سپس پارچه را کارگاه زده و مطابق با سلیقه خود با هر نوع شیوه گلدوزی نمایید.
توردوزی نوع دوم: محیط طراحی را خالی نمایید وسپس با شیوه خش ساده در مسیر تار و پود پارچه دوخت نمایید. البته توجه داشته باشید که دوردوزی محیط خالی شده را انجام دهید و در ابتدا و انتهای هر خش ساده با درجه معکوس سر نخ خود را محکم نمایید. در صورتی که در بین کار نخ پاره شد، دوباره دوخت را از ابتدای همین ردیف در طرح شروع نمایید. این کار هنگامی که در کارگاه قرار می گیرد باید محکم باشد تا باعث چین و کیس افتادگی در هنگام دوخت نگردد. دوخت توردوزی را می توان برای محیطهای کوچک طراحی شده در بین طرحهای بردری دوزی کار نمود. توجه نمایید اگر دوخت را فقط به صورت عمودی کار نمایید یعنی در طول پارچه تاردوزی گفته می شود ولی به صورت خطوط افقی و عمودی توردوزی عنوان دارد.
گیپوردوزی ( با گلدوزی یا تکه دوزی آزاد):
کار گیپوردوزی بسیار زیباست و در نتیجه این کار علاقمندان زیادی نیز پیدا می کند. این دوخت نیز یکی از شاخه های بردری محسوب می گردد. گیپوردوزی به دوختی اطلاق می گردد که یک تکه پارچه گلدوزی شده با هر شیوه ای بتواند بر محیطی بزرگ تر از طرح اولیه اتصال پیدا کند.
طرح های کاربردی: شکوفه ها- گلهای پنج پر- سه پر- شش پر می باشد.
طرحی از گل را انتخاب نمایید. از این طرح چند طرح کوچک تر طراحی نمایید سپس طرح های کوچکتر را بر پارچه شیشه نما بکشید و طرح اصلی را بر زمینه پارچه کشیده و دوردوزی نموده و آن را از پارچه جدا کنید و به وسیله سنگ و یا مروارید تزیینی و یا دوخت پهن و باریک آن را بر طرح زمینه پارچه متصل نمایید.
قیطان دوزی:
قیطان ها نوارهای پیچیده شده و یا به صورت تخت و با عرض های مختلف در بازار موجود است. آنچه از نوارهای قیطان در گلدوزی ماشینی کاربرد دارد معمولاً با عرض و پهنای متعادل و حتی نسبتاً کم است. شما برای دوخت می توانید از پایه قیطان استفاده کنید و به وسیله دوردوزی یک ردیف نیم باز بر روی قیطان زده و ردیف بعد را به صورت فشرده انجام دهید تا کاملاً برجستگی پیدا کند. کاربرد قیطان دوزی معمولاً بر روی پارچه های پرزدار بخصوص بلوز و لباسهای کاموابافی می باشد و علاوه بر این دوخت می توان با پایه ساده و دوخت ساده دوز قیطانهای تخت را بر زمینه پارچه اتصال دهید.
تزئینات لباس و لوازم قابل استفاده با نوارهای تزئینی:
نوارهای قابل تزیین در گلدوزی نوارهای صاف و نسبتاً باریکی هستند که می توان براحتی در زیر پایه ساده کار گرفت. دوخت اینگونه نوارهای تزیینی با قرقره همرنگ می باشد و با زدن مدل یا بخیه ثایت می گردد.
تهیه منگوله و یا آویز ریشه ای از قیطان و نخ گلابتون:
تهیه منگوله جلوه و زیبایی خاصی به کارهای هنری شما می بخشد که کاربرد آن معمولاً بر گوشه روکش بالشتهای مخملی- گوشه بقچه و یا سوزنی- وسایل و لوازم تزیینی آشپزخانه و … می باشد.
طرز درست کردن منگوله بدین صورت رفت و برگشت دسته نمایید و با نخ قرقره ظریف و همرنگ یک طرف این ریشه ها را چرخش دهید تا محکم شود. حال انتهای نخ را داخل سوزن کنید و با چند بست ریز پایان نخ را محکم نمایید و در آخرین مرحله کار می توانید پایان ریشه ها را به صورت منظم بچینید. اگر تمایل داشتید که منگوله شما دارای دسته باشد با سوزن درشت قیطان یا نخ گلابتون را در انتهای کار فرو برید و آن را محکم نمایید تا منگوله شما علاوه بر داشتن دسته دارای استحکام نیز گردد.
نمونه دیگر آویز ریشه ای بدین قرار می باشد که دسته ای بسازید و سپس آن را بر زمینه پارچه مسطح نمایید و با سوزن و نخ ظریف بستهای کوچکی بر روی ریشه ها بزنید و بعد از منظم نمودن آویز بر آن نواری باریک و ساده را با ماشین دوخت ثابت نمایید.
ربان دوزی:
روبانها نوارهای ساتنی و یا پارچه ای مات و براقی هستند که در گلدوزی ماشینی می توان از آنها براحتی استفاده نمود.
۱ روبان دوزی ساده: روبان را بر ۱ سانت مانده به لبه پارچه گذاشته و با بخیه ساده و قرقره همرنگ ربا را متصل سازید.
۲ روبان دوزی طرح دار: طبق روبان دوزی ساده عمل نمایید و با یکی از ژتونهای تزیینی ماشین دوخت آن را مزین نمایید.
۳ روبان دوزی بر طرحهای هندسی: این روبتن دوزی عموماً بر طرحهایی همانند کوزه گل- گوی های طراحی شده- کار می شود. ابتدا طرح را بر لایی بکشید و سپس با دو رنگ هم خانواده روبانها را بدوزید. این کار به صورت شطرنجی عمل می شود. ردیف اول را در عرض طرح ثابت کنید گوشه ای از ابتدا و انتهای روبان را بست بزنید و ردیفهای روبان را منظم در کنار هم ثابت نموده تا کاملاً سطح طرح را بپوشاند آنگاه ردیف طولی را شروع نمایید و روبانها را یک در میان از لای روبانهای قبل عبور دهید. پس از اتمام کار با پارچه واسطه روبانها را اتو زده تا به لایی بچسبد سپس اطراف کار را تمیز نمایید و بر طرح زمینه پارچه قرار دهید و یک طرف دوردوزی نیم باز و یک ردیف دوردوزی فشره انجام دهید.
۴ روبان دوزی با طرح گل:
طرح گل یا برگ بر روی پارچه کشیده و آن را درون کارگاه نمایید. درجه های ماشین دوخت را بر شیوه خش دوزی ساده تنظیم گردانید. حالا از انتهای خط گلبرگ شروع به کار نموده و شکافی را در قسمت مرکز باز کنید. حالا سر ربان را از رو به پشت پارچه برده و با نخ همرنگ ربان و یا نخ نامرئی چند بست بزنید تا محکم گردد. آنگاه با یک تاب ظریف شکل گلبرگ را به ربان بدهید و با تکرار همین شیوه تمامی گلبرگها را بدوزید. توجه داشته باشید که ابتدا و انتهای هر ربان در خطوط طراحی شده باید به زیر پارچه کشیده شود تا کار جلوه نامطلوب پیدا نکند. برای مرکز گل از سنگ یا مروارید می توانید استفاده نمایید. اگر محیطی بزرگ را میل دارید با طرح گل پر سازید بهتر است از محیط شروع کنید و به مرکز ختم کنید.
